Większość rolników dąży do stałego zwiększania efektywności swoich upraw, próbując przebijać kolejne bariery w zakresie pozyskiwanego plonu. W gospodarstwach w których uprawia się jedno z najpopularniejszych zbóż w naszym kraju – mianowicie pszenica – za pewną barierę i zarazem cel uważa się plon na poziomie 10 ton z hektara.

Obserwując osiągniecia wielu gospodarstw taki plon wcale nie jest niczym nierealnym. W naszym artykule przedstawiamy kilka wskazówek, które pomogą Ci uzyskać 10 ton pszenicy z jednego hektara uprawy.

Uprawa pszenicy ozimej – jak przygotować stanowisko

Pszenica – mimo tego, że należy do najpopularniejszych zbóż w naszych szerokościach geograficznych – jest rośliną wymagającą. Wpływ na efektywność uprawy ma w tym przypadku wiele czynników. Jednak jednym z wyjściowych są warunki glebowe. Zboże to najlepsze plony osiąga na glebach zasobnych w próchnice, zdolnych do akumulowania wody w podłożu. Za najkorzystniejsze w tym zakresie uważa się gleby kompleksu pszennego, dobrego oraz bardzo dobrego, wpisujące się w klasy bonitacyjne od I do IIIb. Można je uprawiać również na słabszych glebach. Jednakże w tym przypadku należy liczyć się z niższymi plonami, a także koniecznością zwiększenia intensywności nawożenia.

Kolejna kwestia wiąże się z pożądanym odczynem pH gleby na stanowiskach przeznaczonych pod uprawę pszenicy. Zboże to rośnie najlepiej na glebach o odczynie pH w przedziale 5,5-7,5. Przez to w przypadku, gdy wartość ta spada poniżej tego przedziału, to należy przeprowadzić wapnowanie. Zabieg ten najlepiej wykonać jesienią. Jednak na co najmniej 6 tygodni przed nawożeniem fosforem, gdyż może wystąpić jego zblokowanie. Trzeba też pamiętać, że wapnowania nie należy też łączyć z nawożeniem obornikiem.

Wśród następnych aspektów, kluczowych dla powodzenia uprawy wymienia się stosowanie odpowiedniego przedplonu. Za najlepsze rozwiązania w tym przypadku uważa się rzepak, a także rośliny bobowate, zarówno drobno, jak i grubonasienne. Dobrym przedplonem mogą być też ziemniaki i buraki, jednak w tym przypadku między zbiorem, a wysiewem powinien minąć nieco dłuższy czas. W innym przypadku ziemia może być przesuszona, co obniży potencjał kiełkowania i efektywność nawożenia, które będzie odrębnym elementem naszego artykułu.

Sam siew jest również uprawy ważny w procesie uprawy. W tym zakresie należy rozpocząć od dobrania odpowiedniej odmiany ziarna oraz jego odpowiednim przygotowaniu. Oczywistą sprawą jest to, że chcąc osiągnąć wysoki plon należy postawić na sprawdzone i odpowiednio zaprawione ziarno kwalifikowane. Trzeba również pamiętać o tym, by odmiana była dobrana do stanowiska oraz warunków atmosferycznych danego regionu, jak np. mrozoodporność.

Jak skutecznie nawozić pszenicę?

Pszenica ma wysokie wymagania pokarmowe. Na 1 t ziarna pobiera ona:

• 26-30 kg azotu (N);
• 19 kg potasu;
• 11 kg fosforu;
• 9 kg siarki
• 5 kg wapnia;
• 4 kg magnezu.

W przypadku mikroelementów na 1 tonę przypada przeciętnie:

• 270 g żelaza;
• 82 g manganu;
• 60 g cynku;
• 8,5 g miedzi;
• 5 g boru;
• 0,7 g molidenu.

W procesie uprawy ważne staje się nawożenie przedsiewne potasem i fosforem. Fosfor które zapewnia stymulacje rozwoju systemu korzeniowego. Zabieg nawożenia najlepiej przeprowadzić 10-14 dni przed siewem, przy czym warto stosować nawozy wieloskładnikowe, które następnie są równomiernie rozprowadzane i wymieszane z glebą na głębokości 10-20 cm. Potas reguluje z kolei gospodarkę wodną, co też oznacza, że powinien być dostępny nie tylko w fazie wzrostu. Nawożenie tym pierwiastkiem warto dopasować do rodzaju gleby – w przypadku, gdy jest ona narażona na wymywanie, to zabieg ten można rozłożyć na mniejsze.

Nawożenie pszenicy najczęściej wymaga również dostarczenia odpowiedniej ilości azotu. W tym przypadku uważa się, że co do zasady pierwsze nawożenie tym makroelementem powinno nastąpić wczesną wiosną, następne w fazie, gdy zauważalne jest pierwsze kolanko, natomiast trzecie tuż przed kłoszeniem, aż do otwarcia pochwy liściowej. Według ekspertów należy postępować ostrożnie w przypadku nawożenia azotem jesienią. Zabieg ten najczęściej nie jest wymagany, ponieważ pszenica nie rozwija się wtedy aż tak dynamicznie, jak wiosną. Takie nawożenie może być jednak uzasadnione w przypadku, gdy na danym stanowisku wcześniej uprawiano inne zboża.

Jakie makro i mikroelementy są potrzebne uprawie?

W procesie uzupełniania makro i mikroelementów niezbędnych do rozwoju pszenicy, warto zwrócić uwagę na kilka sprawdzonych produktów. Wśród nich znajdują się nawozy od Adob, w tym:

• Adob mikrozboże – specjalistyczny, wieloskładnikowy nawóz w postaci stałej, który dostarcza roślinom m.in. azot, potas, siarkę oraz szereg mikroelementów, jak: cynk, miedź, mangan, molibden oraz żelazo;
• Adob bor – płynny nawóz dolistny o dużej zawartości boru, z dodatkiem azotu;
• Adob 2.0 Zn – jednoskładnikowy nawóz dolistny w postaci mikrogranulatu, o wysokiej zawartości cynku, w formie chelatu;

• Adob 2.0. MN – nawóz dolistny w postaci płynnej, o wysokiej zawartości manganu oraz magnezu w dobrze rozpuszczalnych formach;
• Adob Cu IDHA – jednoskładnikowy nawóz dolistny w postaci mikrogranulatu, o wysokiej zawartości miedzi w formie chelatu.

Przed zastosowaniem nawozu warto zapoznać się z informacjami zawartymi na ulotce lub opakowaniu.

W jaki sposób chronić pszenicę?

Poza zapewnieniem odpowiedniego stanowiska uprawowego, doborem odmiany i dobrze zorganizowanym nawożeniem, w dążeniu do ponadprzeciętnego plonu ważna jest również ochrona przed zagrożeniami.

W celu zredukowania ryzyka wystąpienia szkodników warto stosować odpowiednie zabiegi profilaktyczne, jak płodozmian, prawidłowo prowadzona agrotechnika, czy też zrównoważony plan nawożenia. W przypadku, gdy zamierzamy skorzystać z środków chemicznej ochrony roślin, to warto odpowiednio sprawdzić zakres działania insektycydów, które chcemy wykorzystać.  

Drugą grupę zagrożeń stanowią choroby.

To oczywiście jedne z wielu przykładów, jednak w tym kontekście należy pamiętać, że ryzyko chorób grzybowych najprościej jest ograniczyć przez odpowiednią profilaktykę, w ramach której stosuje się odpowiednio zaprawione ziarno kwalifikowane. W leczeniu następczym, po pojawianiu się objawów choroby i przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości można wykorzystać fungicydowe środki ochrony roślin.

W ochronie przed chorobami grzybowymi może pomóc nam Wirtuoz PRO 520EC, czyli środek grzybobójczy w płynie. Preparat ten przeznaczony jest zarówno do zapobiegawczego, jak i interwencyjnego stosowania w ochronie zbóż. Środek ten zawiera trzy substancje czynne, dzięki którym zwalcza rozwijające się choroby, chroniąc zarazem przed kolejnymi infekcjami.

Chwasty w pszenicy

Pszenicy zagrażać mogą również chwasty, które rywalizują z nią o wodę, słońce i składniki pokarmowe. Do najczęściej występujących jednoliściennych chwastów w zbożach ozimych należą miotła zbożowa i perz właściwy i wyrzyniec polny. Wśród chwastów dwuliściennych dominują gwiazdnica pospolita, przytulia czepna, przetaczniki, jasnoty, fiołek polny, bodziszki, chaber bławatek, czy chwasty rumianowe. Opryski zwalczające je najlepiej zaplanować wczesną wiosną od momentu wegetacji, do zakończenia fazy krzewienia.

Na rynku dostępnych jest wiele chemicznych środków ochrony roślin, które mogą wspomóc nas w tej walce.

Stosowanie środków ochrony roślin

Uwaga! Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. 

Środki ochrony roślin mogą nabywać jedynie osoby pełnoletnie oraz – w przypadku środków ochrony roślin przeznaczonych dla użytkowników profesjonalnych  – osoby, które posiadają kwalifikacje wymagane od osób nabywających środki ochrony roślin, zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin (Tekst jedn. Dz.U. z 2023 poz. 340 z późn. zm.), w tym osoby, które ukończyły szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin.

Podsumowując trzeba podkreślić, że dążenie do uzyskania ponadprzeciętnego plonu pszenicy wymaga systematycznej pracy, a także nakładu czasu i środków. Próba stworzenia efektywnej uprawy zaczyna się na długo przed siewem od doboru i przeanalizowania parametrów stanowiska, poprzez odpowiednie przygotowanie, dobór ziarna, opracowanie i zrealizowanie planu nawożenia aż do ochrony plonu przed zagrożeniami. Odpowiednie podejście, przy sprzyjających warunkach atmosferycznych może nam jednak pozwolić osiągnąć zamierzony cel, a tym samym poprawić rentowność naszej plantacji.