Saletra amonowa i saletrzak – szczegółowe porównanie i zastosowanie w nawożeniu rolniczym
Z początkiem roku rolnicy coraz częściej planują wiosenne nawożenie azotem, kluczowym pierwiastkiem wpływającym na wzrost i plonowanie roślin. Wybór odpowiedniego nawozu, takiego jak saletra amonowa czy saletrzak, jest istotnym elementem tego procesu. Pomimo pewnych podobieństw, różnice między nimi w zakresie składu, działania na glebę i rośliny, a także specyficznych zastosowań, są znaczące i wymagają dokładnego omówienia.
Formy azotu w nawozach i ich znaczenie
Azot w nawozach mineralnych występuje w trzech podstawowych formach:
Forma azotanowa (NO₃⁻):
Szybko przyswajana przez rośliny, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu.
Stymuluje syntezę hormonów roślinnych, podziały komórkowe oraz pobieranie takich pierwiastków, jak magnez, wapń, potas i sód.
Efektywność jej działania rośnie przy temperaturze powietrza powyżej 10°C, jednak jest podatna na wymywanie z gleby, co wymaga starannego zarządzania dawkami.
Forma amonowa (NH₄⁺):
Pobierana wolniej niż azotany, dłużej pozostaje dostępna w glebie.
Wspiera rozwój systemu korzeniowego, naturalną odporność roślin oraz syntezę aminokwasów i białek.
Jej pobieranie jest mniej zależne od temperatury, lecz wymaga odpowiedniego uwilgotnienia gleby. Na glebach świeżo wapnowanych przyswajalność tej formy może być ograniczona.
Forma amidowa (CO(NH₂)₂):
Występuje w moczniku, ale nie jest obecna w saletrze amonowej ani saletrzaku.
Saletra amonowa – charakterystyka i zastosowanie
Saletra amonowa (azotan amonu, NH₄NO₃) to popularny nawóz mineralny o wysokiej zawartości azotu wynoszącej 30-35%. Kluczowe cechy i właściwości:
Zawartość azotu: Dostarcza azot w równych proporcjach form azotanowej i amonowej (1:1). Dzięki temu zapewnia szybki efekt pobudzenia wzrostu roślin oraz dłuższe działanie w glebie.
Wpływ na pH gleby: Nawóz jest fizjologicznie lekko kwaśny. Wartość równoważnika kwasowego wynosi 61, co oznacza, że każde 100 kg zastosowanej saletry amonowej wymaga 61 kg węglanu wapnia, aby zneutralizować efekt zakwaszający gleby.
Forma fizyczna: Granulowana, co ułatwia równomierne rozsiewanie, ale wymaga suchego przechowywania ze względu na higroskopijność.
Dodatki: Na rynku dostępne są warianty wzbogacone o siarkę, wapń czy magnez, co zwiększa ich efektywność w warunkach niedoborów tych składników.
Saletra amonowa jest polecana szczególnie w uprawach wymagających szybkiego dostarczenia azotu, np. w okresie intensywnego wzrostu zbóż ozimych na przedwiośniu.
Saletrzak – charakterystyka i zastosowanie
Saletrzak to mieszanina azotanu amonu i węglanu wapnia (CaCO₃). Obniżenie zawartości azotu do 27-28% wynika z dodania węglanu wapnia, który modyfikuje właściwości nawozu. Kluczowe cechy:
Zawartość azotu: Niższa niż w saletrze amonowej, co oznacza, że w takiej samej dawce nawozu dostarcza mniej tego pierwiastka.
Wpływ na pH gleby: Dzięki zawartości węglanu wapnia działa łagodniej na glebę niż saletra amonowa. Równoważnik kwasowy wynosi 30, co oznacza, że potrzeba o połowę mniej wapna do neutralizacji jego działania zakwaszającego.
Forma fizyczna: Granulowana, mniej higroskopijna niż saletra amonowa, co ułatwia przechowywanie i aplikację.
Dodatki: Dostępne są warianty wzbogacone o siarkę, magnez czy bor, zwiększające wszechstronność zastosowań.
Saletrzak jest preferowany na glebach o niskiej pojemności buforowej, świeżo wapnowanych lub w sytuacjach, gdzie konieczne jest ograniczenie efektu zakwaszającego nawozu.
Różnice między saletrą amonową a saletrzakiem
Cechy
Saletra amonowa
Saletrzak
Zawartość azotu
30-35%
27-28%
Wpływ na pH gleby
Fizjologicznie kwaśna, równoważnik kwasowy 61
Łagodny wpływ, równoważnik kwasowy 30
Forma fizyczna
Granulowana, higroskopijna
Granulowana, mniej higroskopijna
Dodatki
Opcjonalne: siarka, wapń, magnez
Opcjonalne: siarka, magnez, bor
Wpływ pogody na saletrę amonową i saletrzak
Właściwości i reakcje na warunki pogodowe saletry i saletrzaka różnią się, co może wpłynąć na efektywność nawożenia. Kluczowe aspekty porównawcze:
Czynnik
Saletra amonowa
Saletrzak
Higroskopijność
Wysoka – szybko pochłania wilgoć z powietrza, co może prowadzić do zbrylania.
Niska – bardziej odporna na wilgoć, mniej podatna na zbrylanie.
Rozpuszczalność
Bardzo dobra – szybko rozpuszcza się w wodzie, co sprzyja szybkiemu uwalnianiu azotu.
Umiarkowana – wolniejsze uwalnianie azotu, co jest korzystne w okresach opadów.
Reakcja na temperatury
Wysoka czułość na skrajne temperatury – w niskich może twardnieć, w wysokich wzrasta ryzyko samozapłonu.
Stabilniejsza termicznie, mniej wrażliwa na zmiany temperatur.
Zastosowanie w warunkach pogodowych
Lepsza na gleby wilgotne i w okresach o umiarkowanych temperaturach.
Bardziej uniwersalna, dobrze sprawdza się w suchych i zmiennych warunkach.
Skład
Zawiera 33-34% azotu w formie amonowej i azotanowej.
Zawiera około 27% azotu oraz wypełniacze (np. wapń lub magnez).
Saletra amonowa i saletrzak to dwa nawozy azotowe różniące się zawartością azotu, wpływem na glebę i specyficznymi zastosowaniami. Saletra amonowa zapewnia wyższą efektywność w okresach intensywnego wzrostu roślin, podczas gdy saletrzak jest bardziej uniwersalny i łagodniejszy dla gleb podatnych na zakwaszenie. Wybór odpowiedniego nawozu powinien być uzależniony od rodzaju uprawy, warunków glebowych oraz specyficznych potrzeb roślin. Dzięki odpowiedniemu zarządzaniu dawkami i właściwemu doborowi nawozu można maksymalnie wykorzystać potencjał azotu i zapewnić wysokie plony.
ROLSERWIS -autoryzowany dealer maszyn New Holland, Kuhn, SaMASZ, Wielton, Weidemann, Joskin i innych marek światowej klasy. Wysokiej jakości części, serwis gwarancyjny i pogwarancyjny. Świadczymy również usługi rolnicze. Znamy Wasze potrzeby. Rolserwis – Twoje plony, nasza pasja!