Wiosenne prace w sadzie a plonowanie

Wiosna jest intensywnym okresem pracy nie tylko dla rolników i ogrodników, lecz również sadowników. Zabiegi wykonywane w marcu i kwietniu związane z przycinaniem, nawożeniem, czy ochroną insektycydową mają istotny wpływ zarówno na plonowanie, jak też bezpieczeństwo plantacji. W naszym artykule podsumujemy najważniejsze zadania o których należy pamiętać podczas wiosennych prac w sadzie. Scharakteryzujemy także kilka, wartych uwagi preparatów, które mogą nam w tym pomóc.

Przycinki drzew i krzewów – ile razy w roku należy je wykonywać?

Odpowiednie przycinanie i formowanie krzewów oraz drzew to jeden z podstawowych zabiegów w sadzie. Ma on wpływ na ich efektywny rozrost i plonowanie. Pozwala na zachowanie prawidłowej wysokości oraz rozpiętości korony. Jednocześnie pobudzając zarazem pędy na których drzewo owocuje.

Przycinanie należy dostosować do gatunku danego drzewa lub krzewu oraz czasu w którym owocuje. W przypadku jabłoni, gruszy, czy śliw cięcie przeprowadza się najczęściej późną zimą lub wczesną wiosną. Dodatkowy zabieg w zakresie usuwania jednorocznych pędów – tzw. wilków, które intensywnie odrastają na górze i w środku korony, przeprowadza się natomiast latem. Często zaleca się, by nie przycinać drzew owocowych jesienią. Zabieg przycinania osłabia je na zimę i może powodować przemarzanie. Czynność ta wykonana w tym okresie, może też wpływać na częstsze pojawianie się wilków.

Warto mieć jednak na uwadze, że nie jest to jedyne podejście. Przykładowo czereśnie i wiśnie, ze względu na podatność na bakterie lepiej jest przycinać bezpośrednio po zbiorach. Najlepszy czas to lipiec i sierpień. Wiele wątpliwości budzi również termin przycinania orzecha. W tym przypadku tradycyjnie wskazuje się okres od lutego do marca, jednak ze względu na ryzyko infekcji jako drugi termin wskazuje się przełom maja i czerwca.

Znacznie trudniej jest precyzyjnie wskazać termin przycinania krzewów. Przykładem mogą być maliny, które przycina się bezpośrednio po zbiorach. Czas wykonywania tego zabiegu będzie zatem zależny od odmiany – te tradycyjne będziemy przycinać jeszcze w sierpniu, a te późniejsze dopiero jesienią. Jeszcze inne z reguły maja zastosowanie się do winorośli, gdzie praktykuje się pierwsze, wczesnowiosenne cięcie podstawowe oraz letnie uzupełniające.

Azot w wiosennych zabiegach w sadzie

Następna grupa zabiegów dotyczy dostarczania drzewom i krzewom niezbędnych do rozwoju składników odżywczych.

W tym zakresie istotną rolę odgrywa azot, który uznawany jest za jeden z najbardziej plonotwórczych składników, biorący udział w znacznej części reakcji biochemicznych. Wchodzi on w skład kwasów nukleinowych, chlorofilu, a także jest składnikiem aminokwasów, z których zbudowane są białka.

Drzewa oraz krzewy, jako rośliny wieloletnie w początkowych okresach swojego rozwoju mogą korzystać z zapasów azotu zgromadzonych jeszcze w roku poprzednim, jednak przy braku regularnego nawożenia zapas ten może okazać się niewystarczający. Należy podkreślić, że w stosunku do innych upraw, w sadzie zapotrzebowanie to jest stosunkowo niewielkie i w zależności od typu uprawy wynosi od 40 do 120 kg/ha. Ważny w tym przypadku jest jednak moment aplikacji nawozu. Powinien on zostać dostarczony roślinom w najbardziej newralgicznych momentach, na początku wegetacji, w okresie rozwoju liści, kwitnienia i na początku wzrostu owoców.

Nawożenie azotem w sadzie może odbywać się zarówno za pomocą nawozów azotowych, jak też wieloskładnikowych. Przed wyborem warto jednak mieć orientacje co do jego formy. Może on bowiem występować w postaci:

• azotanowej (saletrzanej) – chętniej pobieranej przez rośliny, jednak szybko wymywanej w głąb gleby;
• amonowej – trudno przemieszczającej się w glebie, a w efekcie zapewniającej dłuższą dostępność dla roślin.

Planując użycie nawozów azotowych, warto zatem zwrócić uwagę na Saletrzak 27 Standard. To uniwersalny nawóz azotowy, który zawiera zarówno wolniej działający, lecz trwalszy azot w formie amonowej, jak też szybko działający azot saletrzany. Zapewnia on więc optymalny poziom aplikacji azotu zarówno w krótkiej, jak i dłuższej perspektywie.

Rola miedzi, boru oraz wapnia

Azot nie jest jednak jedynym składnikiem odżywczym istotnym w procesie wzrostu owoców. Do innych mikroelementów, które mają wpływ na prawidłowy rozwój drzew i krzewów oraz ich plonowanie należą między innymi:

• miedź, wzmacniająca odporność roślin na porażenia śnieciami oraz pomocna w zwalczaniu chorób grzybowych i bakteryjnych;
• bor, który jest odpowiedzialny za rozwój organów generatywnych, przez co wpływa na kwitnienie, procesy oddychania i gospodarkę wodną;
• wapń, wpływający na jędrność owoców, kontrolujący właściwą strukturę i funkcjonowanie błon cytoplazmatycznych i organelli, a także odpowiadający za właściwą gospodarkę hormonalną roślin.

Warto pamiętać, że są to jedynie wybrane spośród wielu czynników, które mają znaczenie dla efektywnej uprawy. Poza nimi w zależności od gatunku drzewa oraz składu chemicznego gleby, w różnych okresach warto zadbać również o inne składniki, jak chociażby kobalt, magnez czy cynk.

Zabiegi insektycydowe w sadzie

Inna grupa zabiegów, które podejmowane są wiosną w sadzie dotyczy ochrony drzew i krzewów przed szkodnikami. Są to jedne z bardziej kontrowersyjnych czynności, które są ograniczane do niezbędnego minimum. Wynika to po części z nieselektywnego działania niektórych środków, a w konsekwencji zagrożenia dla gatunków pożytecznych. Często jednak zabiegi mające na celu likwidacje szkodników są niezbędne do utrzymania zdrowego stanu drzew oraz krzewów.

Podsumowując należy podkreślić, iż wiosna to okres intensywnych prac w sadzie, które mają duże znaczenie w zakresie tego, jaki plon osiągniemy. W tym celu należy stosować zarówno zabiegi pielęgnacyjne, polegające na prawidłowym przycinaniu, jak też czynności związane z nawożeniem i ochroną przed szkodnikami. W przypadku tych ostatnich warto postawić na sprawdzone nawozy i preparaty. Niezależnie też od tego, czy mamy z nimi do czynienia pierwszy raz, czy stosujemy je od lat to zawsze trzeba pamiętać, by dokładnie zapoznać się z zaleceniami producenta. Pozwoli to zachować bezpieczeństwo zarówno dla drzew i krzewów, jak też osób i zwierząt znajdujących się w okolicy.

Przeczytaj także:

W sadzie. Ciągnik sadowniczy – o czym pamiętać przy wyborze?